Laatste nieuws

Wat nu weer? Fascia. Nog nooit van gehoord, hoor ik je denken. Neem dan kort de tijd voor dit artikel; je gezondheid vaart er wel bij.

Een gezwollen enkel na een misstap of een keel die pijnlijk rood is. Het zijn vormen van ontstekingen die we kennen, maar wist je dat er ook een stille, sluimerende vorm van ontsteking bestaat die veel minder zichtbaar is en toch grote invloed heeft op onze gezondheid. Dit noemen we laaggradige ontstekingen.

Steeds vaker blijkt dat ons bindweefsel, de fascia, hierin een belangrijke rol speelt. Maar wat is fascia eigenlijk, en hoe hangt dit samen met die verborgen ontstekingen?

Wat is fascia?

Fascia is een netwerk van bindweefsel dat letterlijk ons hele lichaam doorkruist en omhult. Als een soort van intern web ondersteunt en verbindt ons bindweefsel spieren, botten, organen, zenuwen en bloedvaten. Je kunt het zien als het verpakkingsmateriaal en communicatienetwerk van je lichaam in één.

Fascia doet veel meer

Vroeger werd fascia vooral gezien als ‘opvulsel’. Maar tegenwoordig weten we dat het veel meer doet. Fascia is rijk aan zenuwuiteinden en sensoren, en speelt een actieve rol in beweging, houding, pijn en – belangrijk – ontstekingsreacties.

Wat zijn laaggradige ontstekingen?

Een laaggradige ontsteking (ook wel ‘low-grade inflammation’ genoemd) is een milde, chronische ontsteking die voortdurend op de achtergrond aanwezig is. Je merkt het misschien niet direct, maar het kan zich uiten in vage klachten zoals:

• Vermoeidheid
• Stijve spieren en gewrichten
• Slechte concentratie
• Slaapproblemen
• Spijsverteringsklachten

 In de kern is een ontsteking een nuttige reactie van het lichaam. Een ontsteking helpt om schade te herstellen of (ziekteverwekkende) indringers te bestrijden. Maar als die ontsteking chronisch wordt, kan het juist schade gaan aanrichten. En dat is precies waar het misgaat bij laaggradige ontstekingen.

De verborgen rol van fascia in ontsteking

Fascia bevat immuuncellen, water en veel zenuwen. Als fascia goed van vocht is voorzien en soepel is, ondersteunt het een gezonde doorbloeding en afvoer van afvalstoffen. Maar als het bindweefsel verstijft, verkleefd raakt of onder chronische spanning staat (bijvoorbeeld door stress, weinig beweging, littekens of langdurig zitten), kan het deze functies niet meer goed uitvoeren.

Het gevolg? Een lokale ophoping van afvalstoffen en een verminderde zuurstofvoorziening, wat een voedingsbodem vormt voor laaggradige ontstekingen.

Daarnaast speelt fascia een rol in het omzetten van mechanische prikkels (zoals druk, stretch of beweging) in biochemische signalen. Verstoringen in dit systeem kunnen bijdragen aan het ‘aanzetten’ van ontstekingsreacties op celniveau. Concreet betekent dit dat normale beweging of druk tot klachten kan leiden.

Wat kun je zelf doen?

Gelukkig zijn er verschillende manieren om je fascia gezond te houden én laaggradige ontstekingen te verminderen:

1. Blijf in beweging

Dynamische beweging – wandelen, yoga, rekken, foamrollen – stimuleert souplesse en doorbloeding van de fascia. Kleine, dagelijkse bewegingen zijn al effectief.

2. Zorg voor voldoende vocht

Water is essentieel voor soepel bindweefsel. Fascia functioneert optimaal als het voldoende vocht bevat – denk aan een spons die pas goed werkt als hij nat is.

3. Eet ontstekingsremmend

Voeding speelt een sleutelrol. Kies voor veel groenten, vette vis (omega 3), noten, zaden, kruiden zoals kurkuma en gember. Vermijd zoveel mogelijk sterk bewerkte producten zoals: suikers en transvetten.

4. Let op je stressniveau

Chronische stress zet het lichaam in een staat van voortdurende paraatheid, wat laaggradige ontstekingen kan versterken. Ademhalingsoefeningen, natuur, mindfulness of zelfs een warm bad kunnen wonderen doen.

5. Overweeg manuele therapieën

Behandelingen zoals fasciatherapie, osteopathie of myofasciale release kunnen helpen om verklevingen los te maken en de doorstroming in het bindweefsel te verbeteren. Bij Fysiotherapie Groene Hart hebben we een specialisatie in fasciatherapie.

Conclusie

Fascia is veel meer dan een passieve laag bindweefsel: het is een levend, voelend en reagerend netwerk dat nauw verbonden is met ons welzijn. Als je goed voor je fascia zorgt, kun je mogelijk ook de stille ontstekingen in je lichaam verminderen. En dat kan op de lange termijn een groot verschil maken in hoe je je voelt – zowel lichamelijk als mentaal.